۱) مرحله پیدایش انگیزش :

مرحله انگیزش با تحریک روانی، تخیل و تجسم وجود موضوع مطبوع و دلخواه یا ترکیبی از هر دو بوجود می‌آید که علائم آن در مرد با نعوظ و در زن با لیز و مرطوب شدن مهبل که با فاصله ای در حدود ۱۰ ثانیه پس از تحریک پدید می‌آید . کلیتوریس سفت و متورم می‌شود. نوک پستانها در هر دو جنس راست می‌شود لبهای کوچک و بزرگ آلت تناسلی زن ضخیم تر می‌شود . این مرحله از چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد (همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۸۷).

۲) مرحله پلاتو :

با ادامۀ یافتن تحریک، در مرحله ارگاسمی انضباط مشخص اتفاق می افتد، کلیتوریس بالاتر قرار می‌گیرد و به آسانی قابل لمس نیست حجم پستانها در زن افزایش می یابد و همینطور آلت مرد سفت و متورم می‌شود در مهبل تغییرات خاص ایجاد و لبهای کوچک پهن تر می‌شود. یکسری انقباضات غیر ارادی درگروهی از عضلات می افتد. این مرحله بین ۳۰ ثانیه تا چند دقیقه نوسان است (همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۹۲).

۳) مرحله ارگاسم :

این مرحله عبارت است از اوج لذت جنس و رها شدن تنشهای جنسی ارگاسم در مرد با احساس ذهنی غیر اجتناب بودن انزال شروع شده و با دفع پایان می یابد؛ اما ارگاسم در زن با انقباض غیر ارادی در محوطۀ ارگاسمی مبهل مشخص می‌شود. همین طور در رحم انقباضهای تنابنیک از پایین به سمت گردن می‌گیرد. ارگاسم، با چند اسپاسم پروستات مجراهای ترشح بیضه کیسه های منی و مجرای ادرار همراه است. در هر دو جنس انقباض اسفنکتر خارجی و داخلی مقعد پیدا می‌شود (همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۱۰۳).

انقباض های به فاصلۀ ۱۸ ثانیه روی می‌دهد. تغییرات دیگری چون حرکات غیر ارادی و ارادی عضلانی، زیاد شدن فشارخون، تعداد ضربان قلب، روی می‌دهد. پس از ارگاسم مرد تا مدتی ارگاسم دیگری ندارد، (ناگذاری) اما یک زن می‌تواند ارگاسم های متعدد و پشت سر هم داشته باشد.

۴) مرحله فرونشینی :

بازگشت بدن به حالت سکون اولیه، احساس آرامش، خوشی، دفع، کنشهای عضلانی از مشخصات این مرحله اســت با ظهور ارگاسم این مرحله سریع روی می هد (همان منبع ۱۳۷۷، ص ۱۰۶).

ارگاسم زنانه :

ارگاسم زنانه عبارت است از اوج لذت جنسی در رها شدن تنشهای جنسی، به عبارت دیگر، ارگاسم یک تجربه­ی  روانی – فیزیولوژیکی است که درزمینه ای با تأثیرات روانی بروز پیدا می‌کند. حادثه کوتاهی که در پاسخ به محرکهای جنسی رخ می‌دهد (همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۱۳۵).

از دیدگاه روان شناسی، ارگاسم درک ذهنی اوج عکس العمل فیزیکی نسبت به محرکهای جنسی است؛ و عقیده بر این است که دورۀ واکنش جنسی انسان از نیازها و با منشأ بیولوژیکی رفتار سرچشمه می‌گیرد.

شروع فیزیولوژیکی ارگاسم با انقباضهای اعضای هدف مشخص می‌شود. موقع ارگاسم ظاهر چین و شکنج در صورت زن، کنش خاصی را در سرتاسر بدن او نشان می‌دهد.

ارگاسم با یک احساس توقف شروع می‌شود، این احساس از یک حالت ملایم به حالت شوک می‌رسد. با پیشروی حالت ارگاسمی، احساس گرما، نخست در ناحیه لگن شکل می‌گیرد و نهایتاً در سرتاسر بدن پیشروی می‌کند(همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۱۳۸).

دفعات مقاربت و سازگاری جنسی :

اختلافات شدید در انگیزه جنسی مرد و زن ممکن است منشا عدم هماهنگی و اشکال جنسی شود و برای اینکه به نحو شایسته ای تطابق انجام گیرد حس تفاهم و همدردی لازم است.

از طرف دیگر نباید دفعات مقاربت فقط باب میل شوهر باشد، بلکه باید با آمادگی و عکس العمل زن نیز مطابقت داشته باشد. شوهر به هیچ وجه نباید هنگامی که زنش به دلایلی از مقاربت امتناع می ورزد، او را مجبور کند، بلکه بایدکوشش کرد تا موقعی را انتخاب کندکه زن لذت بیشتری را ببرد. همچنین شوهر نباید همیشه رول شروع کننده را بازی کند. اگر زن گاهگاهی در روابط جنسی قدم اول را بردارد خیلی لذت بخش تر خواهد بود (همان منبع، ۱۳۶۸، ص ۳۶).

زن و مردی که از جهات دیگر کاملا ًتطابق داشته و اظهار محبت و همدردی بیشتری نسبت به یکدیگر دارند، در تطبیق زمان و دفعات مقاربت، جهت ایجاد هماهنگی و لقاح دو جانبه اشکالی نخواهد داشت. باید آن‌ها کاملاً در بیان امیال و احساسات خود به یکدیگر علنی باشند (همان منبع، ۱۳۶۸، ص ۵۴).

برای این مسئله (دفعات مقاربت) اختلاف نظریه های فراوانی وجود دارد، ولی تنها چیزی که به‌عنوان اصل می‌توان در نظر گرفت این است که تغذیه، استراحت، شرایط جسمانی، فشار روحی و … در تعداد دفعات آمیزش جنسی تأثیر زیادی دارد. کسانی که دارای سوء تغذیه یا ناراحتی های روانی هستند در آن‌ها روندکاهش نشان داده می‌شود. دفعات مقاربت در زوجین از یک بار در هفته تا ۵ روز در هفته دیده می‌شود. اگر زوجین جوان از شرایط سالم برخوردارد باشند، ممکن است هر روز هفته آمیزش داشته باشند. ولی اگر سن زوجین بالا باشد یا عوامل دیگری مانع بروز احساسات جنسی شود این رقم از یک یا دو بار در هفته تجاوز نخواهد کرد (حکمت پور، ۱۳۷۷، ص ۱۳۰).

برای اینکه زوجین بتواند تعداد دفعات مقاربت را تنظیم و هماهنگی لازم را در خود بوجود بیاورند، لازم است که با یکدیگر تفاهم داشته باشند. ممکن است زنها در ابتدای امر زناشویی کلیه قدرت جنسی خود را به نمایش نگذارند و این میل در آن‌ها به مرور زمان ظهور کند، پس تا هماهنگ شدن زن در امر میل جنسی تعداد دفعات مقاربت را نمی‌توان تحت کنترل گرفت.

باید بدانیم که میل جنسی زن در طول، یا در قبل از قاعدگی و بعد از آن تغییر می‌کند. با شناخت این روزها می‌توان روابط زناشویی را با این مواقع تطبیق داد (همان منبع، ۱۳۷۷، ص ۱۳۵).

۲-۵-۴- ریتم میل جنسی در زنان :

شدت میل جنسی در زنان دارای ریتم هست. مطالعات الیس استویس، داوید و دیگران نشان می‌دهد که در طی یک ماه میل جنسی زن نوسان دارد، مطالعات آن‌ها نشان داده که :

خیلی از زنها اظهار می‌کنند که تمایل جنسی آن‌ها یک یا چند روز قبل از قاعدگی و یا بلافاصله بعد از شروع قاعدگی افزایش می یابد. اگرچه در حالت دوم ممکن است به این دلیل باشد که در زمان قاعدگی از این امر برخوردار می‌شود. استوپس می گوید که این میل در وسط هم شدید می‌شود.

بدون شک در این دایره اختلاف در میل افراد، زیاد هست؛ و هر فرد ریتم مخصوص خودش را دارد و می‌تواند بهتر تشخیص دهد (اخوان، ۱۳۶۸، ص ۳۶).

۲-۵-۶- ریتم میل جنسی در مردان :

در بعضی از انواع حیوانات، جنس نر هم مانند ماده ریتم مخصوص دارد در اینگونه موجودات جنس نر به هیچ وجه اسپرم تولید نمی‌کند مگر در مورد معینی در سال و همین موقع است که فعالیت جنسی آن‌ها زیاد است. در موجودات عالی، جنس نر برخلاف جنس ماده در تمام ایام اسپرم ساخته و درنتیجه قادر است در هر موقع جنس ماده را آبستن کند؛ و میل و فعالیت جنسی، آن‌ها هیچ گونه ارتباطی با تغییرات فصل و موقع ندارد. البته در مورد احتیاجات جنسی خود دچار جذر و مد می‌شود. ولی این مربوط به تغییرات محیط یا شرایط روحی است نه مربوط به عوامل فیزیولوژیکی مخصوص بنابراین، بهتر است که شوهر از دوران تشدید میل جنسی در زن اطلاع داشته باشدو تا حد امکان روابط زناشویی را با این مواقع تطبیق بدهد. ولی لازم نیست که روابط فقط محدود به این دوره شود (همان منبع، ۱۳۶۸، ص ۵۱).

۲-۵-۷- میل جنسی طبیعی :

زن و مرد یک سلسله واکنش‌های فیزیولوژیکی به شکل طبیعی نسبت به تحرکات جنسی از خود بروز می دهند، این واکنش ها به شکل طبیعی خود را در چهار مرحلۀ (انگیزش، پلاتو، ارگاسم و تحلیل یا فرونشینی) نشان می‌دهد. برای مرد کلاً یک الگوی جنسی می‌توان در نظر گرفت در صورتیکه برای زن می‌توان الگوهای متفاوتی را فرض کرد. مرحلۀ اول یا مرحله انگیزش، دورۀ واکنش جنسی آدمی از هر یک منبع جسمی یا روانی احتمال دارد بوجود آید. عامل تحریکی تأثیر فوق العاده ای را در برقراری افزایش کافی و مناسب کنشهای جنسی و همین طور، ادامه سیکل و اکنش جنسی دارد (نجاتی، ۱۳۷۷؛ ص ۴۰).

در صورت کافی نبودن تحریک، شدت و اکنش معمولاً افزایش می یابد و مرحله انگیزش سریعاً اتفاق می افتد محرک جنسی مؤثر زن یا مرد، با گذر از مرحلۀ انگیزش وارد مرحلۀ پلاتو می‌شود، مرحله ای که تنشهای جنسی شدت بیشتری یافته  و به اوج می‌رسد که درنهایت شخص را به ارگاسم نزدیک می‌کند، طول مدت پلاتو بستگی نزدیکی به اثر محرک مورد استفاده و انگیزه فرد برای رسیدن به اوج تنش جنسی دارد.

مرحله ارگاسمی محدود در چندثانیه است این نقطه اوج، غیر ارادی و در هر سطحی که نشان دهندۀ حداکثر افزایش جنسی برای هر مورد مشخص است، بوجود می‌آید (همان منبع، ۱۳۷۷؛ ص ۵۸).

کانون اصلی ارگاسمی در لگن است به‌صورتی که در مرد، در آلت رجولیت، کیسه های بیضه و پروستات و در زن هم در کلیتوریس، مهبل و رحم است. کل بدن انسان در واکنش به تنشهایی جنسی درگیر است . با اوج گرفتن حالت ارگاسم، آخرین مرحلۀ دورۀ واکنش جنسی، «فرونشینی» ظاهر می‌شود. در مرد مرحلۀ فرونشینی شامل یک دورۀ ناگذاری نیز می‌شود که تحریک مجدد فقط پس از خاتمه یافتن این دوره ناگذاری نیز می‌شود که تحریک مجدد فقط پس از خاتمه یافتن این دوره ناگذاری امکان پذیر است . در حالیکه در زن این توانایی وجود دارد که از هر نقطه از فرونشینی در صورت تحریک کافی مجدد به تجربه ارگاسمی جدید برسد. همیشه باید تفاوتهای فردی قابل توجهی را در طول مدت و همینطور شدت واکنش به تحریک جنسی را در نظر گرفت.