شستشوی گوش چیست و چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
شستشوی گوش یکی از راه های عادی واسه نابود کردن موم و جرم گوش و دیگر مواد خارجیه که وارد این عضو از بدن شده‌ان.
گوش آدم به صورت طبیعی جرم تولید می‌کنه که علاوه بر چرب کردن و نرم نگهداشتن گوش از ورود آلودگی و رشد باکتری‌ها در این عضو بدن هم پیشگیری می‌کنه.
جرم (واکس) گوش ماده‌ای زرد رنگ و چربه و حالت چسبندگی داره.
این موم با خاصیت اسیدیته مانع از رشد باکتری و قارچ می‌شه. جرم گوش به‌طور طبیعی و خودبه‌خود به سمت بیرون گوش حرکت می کنه و از مجرای گوش خارج می‌شه پس احتیاجی به دستکاری واسه خروج اون از گوش وجود نداره.
در حالت طبیعی، گوش کنترل کاملی بر روند تولید این موم داره چون ترشح و تولید بیشتر از اندازه این ماده‌ی چسبناک می‌تونه به انسداد موقتی گوش منجر شه.
هم اینکه، اجتماع زیادتر از اندازه موم در گوش دلیل گوش‌درد، کاهش شنوایی و سوت کشیدن گوش می‌شه. در اینجور شرایطی باید مریض جهت شستشوی گوش و اقدام‌های نیاز به دکتر مراجعه کنه.
هم اینکه بد نیس بدونین که از دست دادن جرم گوش ممکنه به خشکی گوش و خارش اون منجر شه.
هدف از شست‌وشوی گوش چیه؟
راه و پرده‌ی گوش بسیار حساس هستن. تولید واکس زیاد در گوش ممکنه به آسیب‌دیدن ساختار این اعضا منجر شه و در آخر روی شنوایی فرد تاثیر منفی بزاره. بخاطر این، خارج کردن واکس اضافه با شستشوی گوش یکی از ایمن‌ترین و کم‌خطرترین روش‌های پزشکیه که اندازه خطر آسیب‌دیدن این عضو بدن در اون بسیار پایینه.
در بعضی مواقع ممکنه اجسام خارجی مثل غذا، حشره، سنگریزه یا آشغال به داخل گوش راه پیدا کنن و در همون جا بمونن. در اینجور مواردی، باید فورا این اجسام از گوش خارج شن تا به عمق نرسند و به پرده گوش آسیب نرسانند. واسه این منظور، گوش فرد باید شست‌وشو داده شه.
شست‌وشوی گوش حتما باید به وسیله دکتر متخصص و در مطب صورت بگیره تا خطری واسه شنوایی مریض بدنبال نداشته باشه.
شستشوی گوش به وسیله دکتر چیجوری انجام می‌شه؟
دکتر قبل از شست‌وشوی گوش به طور دقیق داخل گوش مریض رو معاینه می‌کنه تا مطمئن شه که جرم گوش در نتیجه تولید زیادتر از اندازه این ماده س و در نتیجه‌ی ورود جسم خارجی انجام نگرفته.
پس از معاینه، دکتر با به کار گیری وسیله‌ای موسوم به اتوسکوپ (گوش‌بین) وارد گوش می‌شه. این وسیله نور به داخل گوش انداخته و مثل ذره‌بین به بزرگ‌نمایی تصویر می‌پردازه.
یه سریای دیگه از کارشناسان گوش به وسیله ساکشن به شستشوی گوش می‌پردازند. به این صورت که مریض به مدت سه تا چهار روز مرتب از قطره «گلیسیرین فنیکه» واسه چرب کردن گوش استفاده می‌کنه تا جرم‌ها حالتی نرم پیدا کنن و تخلیه‌شون راحت‌تر شه.
بعد دکتر با دستگاه ساکشن جرم نرم‌شده رو از گوش خارج می‌کنه. فشار این دستگاه استاندارده و به گوش آسیب نمی‌رساند.
یه سریای دیگه از پزشکان هم با به کار گیری وسیله سرنگ‌مانندی آب استریل یا سرم نمکی رو وارد گوش می‌کنه تا فشار این آب دلیل خروج جرم‌های اضافه شه.
این روند درد زیادی بدنبال نداره اما مطمئنا در اثر کنده شدن جرم اضافه از گوش احساس ناراحتی دارین.
جالبه بدونین که این روش در ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران انجام می‌شه و بیشتر در کسایی صورت می‌گیرد که مریض خوب از قطره گلیسیرین استفاده نکرده و جرم خوب چرب نشده و سفت مونده و امکان تخلیه با ساکشن وجود نداره.
اجتماع زیادتر از اندازه موم در گوش دلیل گوش‌درد، کاهش شنوایی و سوت کشیدن گوش می‌شه.
می‌توان گوش رو در خونه شست‌وشو داد؟
پیشنهاد ما اینه که تخلیه جرم گوش خودسرانه انجام نشه و این کار به دست متخصص سپرده شه.
اما اگه می خواید این کار رو در خونه انجام بدین، اول باید سطح خارجی گوش رو با یکدست تمیز پاک کنین. حواستون باشه که نباید از گوش‌پاک‌کن استفاده کنین.
زمانیکه سر پنبه‌ای و پهن گوش پاک‌کن رو داخل گوش فرو می‌کنین، در واقع خودتون باعث بیشتر شدن جرم گوش و فرو رفتن اون در انتهای کانال می‌شید. این کار شستشوی گوش رو سخت‌تر می‌کنه و بعد از یه مدت قدرت شنوایی‌‌تون کاهش می‌یابد.
پس از تمیز کردن گوش، با به کار گیری قطره‌چکون هر روز چند قطره روغن بچه یا گلیسیرین رو داخل گوش خود بچکانید تا جرم‌های داخل گوش نرم شن.
بعد با به کار گیری سرنگ محلول آب ولرم و نمک رو به داخل گوش پمپاژ کنین تا جرم از گوش خارج شه.
جرم‌گیری گوش با شست‌وشو خطر هم داره؟
در مرحله اول بگیم، اگه به مریضی دیابت دچار هستین، سیستم ایمنی بدنتون ضعیفه یا پرده گوشتون سوراخ شده از شستشوی گوش با سرنگ آب جدا دوری کنین.
- عفونت گوش
عفونت گوش یکی از مشکلات عادی پس از شستشوی گوشه. اوتیتیس اکسترنا (Otitis externa) با نام‌های عفونت گوش خارجی و آسیب گوش شناگران هم شناخته می‌شه، از عفونت‌هاییه که ممکنه پس از جرم‌گیری ایجاد شه.
همون‌طور که از نام این مریضی پیداست بیشتر در میان شناگران شایعه و هنگام شنا در آب آلوده به باکتری و دیگه میکروارگانیسم‌ها وارد گوش می‌شه و باعث عفونت می‌شه.
این آسیب دردناکه و بیشتر در میان بزرگسالان مشاهده می‌شه.
از نشونه‌های عفونت گوش می‌توان به خارش گوش یا مجرای اون، قرمزی، پوسته‌ریزی، درد و کاهش شنوایی اشاره کرد.
واسه درمان عفونت گوشی که خود به خود از بین نرفته، قطره گوش آنتی بیوتیک تجویز می‌کنه. متخصص بعضی وقتا ترکیبی از قطره آنتی‌بیوتیک و استروئید رو واسه کاهش ورم مجرای گوش تجویز می‌کنه. قطره گوش معمولاً روزانه چند بار به مدت ۷ تا ۱۰ روز در گوش چکانده می‌شه.
اگه قارچ دلیل عفونت گوش خارجی باشه، متخصص قطره گوش ضدقارچ تجویز می‌کنه. عفونت گوش خارجی در بیماران گرفتار به دیابت یا دچار مشکل سیستم ایمنی شایع‌تره.
- پاره شدن پرده گوش
پرده گوش که پرده صماخ نامیده می‌شه یه پوسته نازک بین گوش خارجی و میانیه. در بعضی مواقع شستشوی گوش ممکنه منتهی به عقب رانده شدن جرم‌ها شده و در آخر اونا رو سفت کنه.
این روند باعث می‌شه که جرم خیلی راحت از گوش خارج نشه. در نتیجه فشار بیشتری به پرده گوش وارد می‌شه و خطر پاره شدن این پرده رو افزایش می‌دهد.
از دیگر مشکلات به وجود اومده به وسیله شست‌وشوی گوش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در موارد نادر جرم‌گیری گوش می‌تونه منتهی به سرگیجه شه: احساس می‌کنین که اتاق دور سر شما در گردشه.
- ناشنوایی: که ممکنه موقتی یا دائمی باشه.
اجتماع زیادتر از اندازه واکس در گوش می‌تونه به مرور زمان سلامتی فرد رو تهدید کنه. اگه علایم جرم گوش پس از مراقبت‌های خونگی بهبود نیافت واسه معاینه به دکتر مراجعه کنین تا در صورت نیاز شما رو به یه دکتر متخصص گوش حلق و بینی معرفی کنن.
استفاده از سمعک خطر دچار شدن به جرم گوش رو افزایش می‌دهد.
از گوش پاک‌کن واسه تمیز کردن موم گوش استفاده نکنین چون باعث انسداد بیشتر و عفونت گوش می‌شه.
مشکلات جانبی جرم‌گیری گوش چیه؟
بعضی افراد تجربه‌های منفی از شستشوی گوش دارن. این مشکلات مثل مشکلات نامبرده در بالا خیلی جدی نیستن، اما می‌تونن آزاردهنده باشن. اثرات جرم‌گیری گوش شامل موارد زیر هستن:
- سرگیجه‌ی موقتی
- احساس درد یا آزار در کانال گوش
- وزوز یا سوت کشیدن گوش
مشکلات جانبی شستشوی گوش بیشتر موقتی هستن و در کمتر از یه روز برطرف می‌شن. اما اگه فهمیدین که این درد ادامه داره پیشنهاد می‌کنیم حتما به دکتر متخصص مراجعه کنین تا مطمئن شید که پرده گوشتون پاره نشده یا آسیب‌های دیگری به گوش وارد نشده.
روش‌های جانشین خونگی واسه شستشوی گوش چیه؟
یکی از بهترین روش‌ها واسه حذف چربی گوش به کار گیری روغن زیتون واسه نرم کردن چربی گوشه، تا چربی‌ها راحت‌تر از گوش شما خارج شن.
روش‌ها و مواد مختلفی رو می‌توان واسه جرم‌گیری گوش در خونه استفاده کرد.
از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ترکیب آب و آب اکسیژنه
- مقدار مساوی از آب و آب اکسیژنه (زیر ۳ درصد) رو با هم مخلوط کنین.
- چند قطره از اونو داخل گوش بریزین و سرتون رو به یه طرف خم کنین.
- اجازه بدین مایع یه مدت در گوشتون بمونه. بعد سرتون رو به بغل خم کنین و اجازه بدین مایع اضافه خارج شه.
روغن بچه یا گلیسیرین
- چند قطره روغن بچه یا روغن ملین رو با قطره چکون داخل گوش بریزین تا چربی‌های گوش نرم شن.
- یه توپ پنبه‌ای رو در دهانه گوش بذارین تا روغن چند دقیقه در داخل گوش بمونه. این کار باعث می‌شه که روغن قبل از رسیدن به چربی‌های گوش از مجرای گوش خارج نشه.
- پس از چند دقیقه توپ پنبه رو وردارین تا روغن اضافه از داخل گوش خارج شه.
روغن باعث می‌شه که چربی فشرده داخل گوش نرم شده و خیلی راحت خارج شه.
روغن زیتون
یکی از بهترین روش‌ها واسه حذف چربی گوش به کار گیری روغن زیتون واسه نرم کردن چربی گوشه، تا چربی‌ها راحت‌تر از گوش شما خارج شن.
- دو یا سه قطره از روغن زیتون رو موقع خواب در داخل گوش بریزین.
- این کار رو ۳ الی ۴ روز پشت‌سرهم تکرار کنین.
پیشنهاد‌های مراقبتی
- به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین که جرم گوش احتیاجی به تمیز کردن نداره و وجود اون در گوش لازمه. فقط در صورت عجیب شدنباید به دکتر مراجعه کنین تا اونو تخلیه کنه.
- خروج هر گونه جرم مایع از گوش نشون دهنده عفونی شدن اون هستش و باید هر چی زودتر به دکتر مراجعه کنین. این به واکس گوش ربطی نداره.
- اگه زیاد شنا می‌کنین پس از شنا و حموم حتما با سشوار گوشتون رو خشک کنین.
- از گوش پاک‌کن واسه تمیز کردن موم گوش استفاده نکنین چون باعث انسداد بیشتر و عفونت گوش می‌شه.
- ریختن یک تا دو قطره محلول گلیسیرین ماهانه در گوش باعث می‌شه از انسداد جرم‌ها جلوگیری شه.